Kopalni Rozbark nie trzeba nikomu przedstawiać. Jadąc od Chorzowa i mijając osiedle Arki Bożka, po lewej stronie wita nas wielki napis Rozbark (odtworzony na pamiątkę powojennego „Kopania Rozbark”) i pozostała część zabudowań kopalni poddawana rewitalizacji. W tym przypadku historia nazwy jest oczywista, przecież kopalnia mieści w historycznej dzielnicy pod tą samą nazwą. Pamiętajmy natomiast, że jeszcze przez II wojną światową kopalnia nosiła zgoła inną nazwę – Heinitz. Dlaczego akurat tak?
Kim był Friedrich Anton von Heynitz (pisane czasem Heinitz)?
Urodził się 14 maja 1725 r. w Dröschkau i zmarł 15 maja 1802 r. w Berlinie. Był pruskim ministrem-reformatorem.
Kształcił się w szkole Landesschule Pforta, po czym studiował nauki przyrodnicze, przemysł solny, manufakturowy i górniczy we Fryburgu Bryzgowijskim i Kösen. W roku 1747 został członkiem rady administracji górnictwa Księstwa Brunszwickiego, od 1762 wicekapitanem kopalni (Vizeberghauptmann).
W 1764 administrator saski – książę Franciszek Ksawery Wettyn zaprosił go do Saksonii. Tam Friedrich Anton został Generalnym Komisarzem Kopalni (Generalbergkommissar). W 1765 on i jego brat Carl Wilhelm Benno von Heynitz założyli we Freibergu Akademię Górniczą (Bergakademie). W roku 1772 Heynitz założył Dyrekcję Salin Elektoratu Saksonii. Wobec sporów kompetencyjnych 4 października 1774 Heynitz złożył swój urząd.
Od 9 września 1777 roku do 15 maja 1802 roku był najważniejszym pruskim ministrem (pełna tytulatura: Etats-, Kriegs- und dirigierender Minister und Oberberghauptmann) i rzeczywistym szefem rządu. Jednym z jego pierwszych kroków było zreformowanie istniejącej od 1770 roku berlińskiej Akademii Górniczej (Berliner Bergakademie).
W latach 1786–1796 Heynitz objął departament żup solnych (Salzdepartement).
Fryderyk Wielki cenił Heynitza jak mało kogo i dawał mu całkowitą swobodę decyzji, jakich nie miał on wcześniej w Brunszwiku ani w Saksonii.
Heynitz sprowadził w 1779 r. swego bratanka Friedricha Wilhelma von Redena do Berlina, gdzie objął on nadzór nad śląskimi manufakturami i kopalniami (o tym jak ważną rolę dla śląskiego przemysłu odegrał Reden przytoczę jutro).
Za wszystkie opisane zasługi, zarządcę przemysłu uhonorowano nazywając jego nazwiskiem kopalnię w dzielnicy Rozbark.
Oprac. dr Helena Jadwiszczok-Molencka
Komentarze